Yngnaw Polite Ahoiceng la Hae Awh Hing

          Sungsahaepaw u te noitaw hae, ka cianaw ka yngnaw kya e ka moihpaw hae te ka tongpawhae hynh kae nyng sah bua ry awh paw te nih heh e ccaw hynh kae pya paw nih thua. Vaeram kya te ae ceh awhza Malaysia la yng thua awh. Malaysia te bua ae ceh ki awh za America la ae thua awh. Tawhte ae cia naw awh kya hin tongpaw te moih paw hae hynh aelokawhpaw yng haw te aelokawhlipaw mah myarya aelawng paw nih thua. Kou alaelate ka thinglung kya yng za sharing kae tua bua ry awh paw tu America ka thua te ka moih paw te ka tua naw hae hynh nih athua.

         Malaysia kya ah yng awh za ahmaw akhualahlyh  te tihaw te ah yng awh za myarya ah hoi sah awh. Thuasalama ahoi sah naw awh kya hin kae ka hoi sah fua li paw tu Malaysia khua ramcang paw ram kya athuavaetetawh Num te Paw te um khehvaelipaw thuaza,
amaw te ryahae ahaeza amaw te phua amoi vaeza, arypaw miakaw kha ati kawh kho vae kiacuze phua he ary te ama thya vaeza zu, ae nawla te acahcapawla amang thya he awh. Kou alaelate Aekaw ccungcaw tawh zarpining la pum ku mah anyh khyh awh za beh-inn la a pum kawh paw he mah myarya a zya yng awh.

Kamaw khang te kae vah ho sah la Malaysia tawh phua hoi mah ho ngaw khyh America la ciala, hawng a ngaw khawh awh paw cihaw te thinglung kha a hoi thya heng awh. Tawh e thinglung ahoi kiacuawh ze phua amoi tahlyapaw kha athanempaw la tang lite accahkaepaw kya hing azo sah thya heng awh cite ka moih. Horypawtu America thuaze tu phua tu patae hoi lang vae ngaw paw kha ah lo sah ngaw awh tite ka tua. Kae vaeram te Malaysia la kaecia takaw lya hynh Malaysia thuazetawh phua patae hong moilapaw kha ngaw nih ka vah lo sah thuasalama Malaysia heng ka thua vae te tawh ka tuanaw te ka tongpaw hae kha dadou lo kawh vae khyh.

   America heng ka thua ki tawh Vaeram te Malaysia ka thualya ahlae haw maw kha te Malaysia te America tawh bua ka lae sah ki vae. Tawhkyntetawh lae sah naw ngaw ma yng vae khyhza nya la hingnaw ( vawram ) te nih hong lae sah la paw ayng vae. Thawngpang thaenaw te America tu nawhpi te pise lae sah mah um vae khyh, ccaw hae mah sangla zah vae khyh, nawhpi te pise mah amah ryte nih honghong yng hae titahawpaw thawngpang kha patae thae a thua. Kamaw ka tuanawzetawh America tawh ccikang ( discipline ) maw kha  dou yng ngaw paw kha ka vah lo sah khyh.

Thuasalama kamaw America heng ka vah thua tawh tuanaw te moihnaw kha cakheh me, ka losah kawh vae khyh. Alaefuala ka moihpawtawh Malaysia yng lya te vaeram yng lya e hong yng te khiaku kha thua vae khyh, tawhkynte akhua hae hynh  zynnaw late ka ryh va ceh hae za ka mih phe aeko sah hae. Kaenih Pachia phe kazyn vawram tawh ram ning maw ka thua ngaw ka tikupaw tawh amah ming phu tawh kae vawram ram ning ka thua laze, ram  haw thua la paw maw ci nih avah um vae hae. Ryahae te pum ku te sawsang te nih amah ccyh he avah thangsah vae hae. Khua ram la um hae paw te Malaysia um hae paw te adalihae paw hala te thuasah laephi vaw lang mia kaw hanglang te nang nah hanglang te kae ka hanglang kha, nang te kae vameng anyng khyh lya khe sawsang te baba yng vah bawng bua hae. Tawh e tawh America ka thua te ka moihpaw ka nyngpaw kae hopyabua awhpaw thuasala acahcingtetawh ka nyng lipaw kha nih patae umngaw punghaw pungkheh mawtawh cih ngaw khyh.

   Athuazemah kaenih ahcianaw ahyngnaw miakaw kya kaenyng sah buaryawhpaw te tuanaw kae pya buary awhpaw tawh heh te nih thua:
1. Laephivawla tawh, tawh ram kya khah ram kya nih ahoi tawh ram kya yngzetawh tawhte       ka cih ngaw khah ram kya um zetawh khate ka tih ngaw tite thua lite aumnawmiakaw         kya hyh ahoiceng la haepaw kha ahoifuaceng tite nih ka moih.
2. Awkhuala kha ngaw lite atuhning hynh ahoiceng paw cynh la mang awh hing.                     Tawhhawte ingkhawning e cynh kha ngaesiku lite atuning heh ahoifuala zua kawh awh          hing.
3. Eenaw ( goal ) heh nungkawh awh hingla kha e eenaw kha do te rya hae ze nih rya ah   hae paw heh acahkaepaw la ae ta ngaw khyh.
4. Pachia la heh  te ceh awh hing lah ning ta khyh a hingnaw ( daily life ) hynh aphu ae te ngaw.
Heng e ccaw kae pyapaw tawh thyakiacu hawkiacu pyapaw thualite kamoih pawte kathaepaw hae kha kae nyngsah buaryawhpaw thuaza naehalang te kahalang athanempaw aynglazetawh  awkhuala ngaw lite atuning te ahangtho khonaw la kae hybua ry awh.

 (Only mention in Chin Community especially  in Zotung I didn't mention other comunities)

Sungsakunaw te,
Jerome